ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1941-1944.
Η προσέγγιση του θέματος δεν μπορεί να είναι περίπλοκη, λόγω της μικρής ηλικίας στην οποία απευθυνόμαστε. Ωστόσο εμείς, σαν εκπαιδευτικοί, πρέπει να έχουμε υπ' όψιν κάποια βασικά σημεία , πριν μιλήσουμε για την Εθνική Αντίσταση.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ - ΕΠΟΠΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ.
 |
| Μνημείο για την Εθνική Αντίσταση στη Σταυρούπολη Θεσσαλονικής. |
Τί ονομάζουμε Εθνική Αντίσταση;
Εθνική Αντίσταση αποκαλείται η αντίσταση που πρόβαλλαν οι Έλληνες κατά τη διάρκεια της κατοχής εναντίον των κατακτητών, μέσω των αντάρτικων οργανώσεων είτε στα βουνά, είτε στις πόλεις για την απελευθέρωση της χώρας. Η αντίσταση ξεκίνησε σχεδόν αμέσως μετά την πτώση και την συνθηκολόγηση της Ελλάδας, τον Απρίλιο του 1941.
Μόλις εισήλθαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα ( 27/04/1941) διόρισαν αρχικά Κυβέρνηση φιλική προς αυτούς με Πρωθυπουργό τον στρατηγό Γεώργιο Τσολάκογλου.
Στην συνέχεια ακολούθησαν και οι άλλες δυνάμεις του Άξονα - Ιταλία, Βουλγαρία - κατακτώντας τμήματα της Ελληνικής Επικράτειας. Η Ελλάδα βρέθηκε κάτω από τριπλή κατοχή και διαμελίστηκε σύμφωνα με το σχέδιο που εφαρμόστηκε από Γερμανούς, Ιταλούς, Βούλγαρους, όπως απεικονίζεται στον χάρτη.
Οι Γερμανοί δέσμευσαν όλα τα αγαθά, το φυσικό πλούτο και την παραγωγή. Τελωνεία, αποθήκες συγκέντρωσης τροφίμων, εμπορικά - βιομηχανικά αποθέματα, λεηλατήθηκαν για τις ανάγκες συντήρησης των στρατευμάτων κατοχής. Ως επακόλουθο έχουμε την μεγάλη έλλειψη τροφίμων, την εμφάνιση της Μαύρης Αγοράς και τον Λιμό, που την περίοδο 1941-1942 πήρε εκρηκτικές διαστάσεις. Χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν τον χειμώνα του 1941 - 1942, που κάποιοι υπολογισμοί τους απαριθμούν σε 300.000.
Ο αγώνας για επιβίωση αποτέλεσε την πρώτη πράξη αντίστασης του λαού μας εναντίον των κατακτητών. Οργανώνονται λαϊκά συσσίτια με πρωτοβουλία επαγγελματικών οργανώσεων και συλλόγων εργαζομένων.
Στις 27 Σεπτεμβρίου 1941 ιδρύεται το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο ( γνωστό ως ΕΑΜ ) με πρωτοβουλία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος. Το ΕΑΜ αποτέλεσε το ισχυρότερο αντιστασιακό μέτωπο κατά των κατακτητών, ανάμεσα σε πολλές άλλες αντιστασιακές οργανώσεις.
Οι κινήσεις που είχαν προηγηθεί της ίδρυσής του, στηρίχτηκαν στην απόφαση της ολομέλειας του ΚΚΕ «...να οργανώσει τις δυνάμεις της λαϊκής εξέγερσης για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση της Ελλάδας».
Με βάση αυτή την απόφαση, το ΚΚΕ ήρθε σε επαφή και κάλεσε όλα τα κόμματα της εποχής, να συμμετάσχουν στη συγκρότηση αντιστασιακού μετώπου.
Κανένα από τα μεγάλα κόμματα δεν δέχθηκε, θεωρώντας την κίνηση "καθαρή τρέλα"!
Παράλληλα με το ΕΑΜ είχε ιδρυθεί ακόμη μία ένοπλη αντιστασιακή οργάνωση, ο ΕΔΕΣ ( Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός σύνδεσμος ) με στρατιωτικό αρχηγό τον Ναπολέοντα Ζέρβα. Ο ΕΔΕΣ ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη αντιστασιακή οργάνωση, συνεργάστηκε και χρηματοδοτήθηκε από τους Άγγλους, ενώ στο Ιδρυτικό Καταστατικό του ως σκοπός αναφέρεται η εγκαθίδρυση στην Ελλάδα του Δημοκρατικού Πολιτεύματος, σοσιαλιστικής μορφής.
Στις 16 Φεβρουαρίου 1942 ιδρύεται ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός ( ΕΛΑΣ ) που ήταν το στρατιωτικό σκέλος του ΕΑΜ. Αρχικαπετάνιος ανέλαβε ο κομμουνιστής Άρης Βελουχιώτης, που αποτέλεσε κορυφαία αντιστασιακή μορφή.
Στην συνέχεια ακολούθησαν και οι άλλες δυνάμεις του Άξονα - Ιταλία, Βουλγαρία - κατακτώντας τμήματα της Ελληνικής Επικράτειας. Η Ελλάδα βρέθηκε κάτω από τριπλή κατοχή και διαμελίστηκε σύμφωνα με το σχέδιο που εφαρμόστηκε από Γερμανούς, Ιταλούς, Βούλγαρους, όπως απεικονίζεται στον χάρτη.
Ο ΛΙΜΟΣ
Ο αγώνας για επιβίωση αποτέλεσε την πρώτη πράξη αντίστασης του λαού μας εναντίον των κατακτητών. Οργανώνονται λαϊκά συσσίτια με πρωτοβουλία επαγγελματικών οργανώσεων και συλλόγων εργαζομένων.
Οι Αντιστασιακές Οργανώσεις γεννιούνται...
"ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ"
Στις 15/05/1941 στη Θεσσαλονίκη, ιδρύεται η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", με πρωτοβουλία του Μακεδονικού γραφείου του ΚΚΕ
( Παρασκευάς Μπάρμπας, Απόστολος Τζανής, Σίμος Κερασίδης ).
Η οργάνωση υπήρξε μάλιστα η πρώτη στο είδος της σε ολόκληρη την κατεχόμενη Ευρώπη. Σ' αυτήν συμμετείχαν και άλλα κόμματα της εποχής όπως η ΕΔΑ, το αγροτικό κόμμα και ο στρατιωτικός Δημήτριος Ψαρρός. Η "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" συγκρότησε ένοπλες δυνάμεις που έπληξαν γερμανικούς στόχους στην κεντρική Μακεδονία.
ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ - ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΑΝΤΑΣ
Λίγες μέρες αργότερα, στην Αθήνα και συγκεκριμένα τη νύχτα της 30/05/1941, δύο φοιτητές - ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας - σκαρφαλώνουν στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από την γερμανική φρουρά κατορθώνουν να κατεβάσουν τη γερμανική σημαία από τον ιστό της. Η πράξη ήταν ένα δυνατό ράπισμα κατά των στρατευμάτων κατοχής, που αναστάτωσε τις γερμανικές αρχές οδηγώντας τις σε ανακρίσεις, εκτέλεση των ανδρών της φρουράς και απαλλαγή των Ελλήνων διοικητών των αστυνομικών τμημάτων της περιοχής από τα καθήκοντά τους. ( για περισσότερα δες...ΕΔΩ )
 |
| ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ - ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΑΝΤΑΣ |
ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΝΕΤΑΙ & ΕΞΑΠΛΩΝΕΤΑΙ...
Το αντιστασιακό κίνημα του λαού μας αρχίζει σιγά - σιγά να εξαπλώνεται και να παίρνει τη μορφή μιας οργανωμένης πάλης ενάντια στον ναζισμό - φασισμό.
Οι κινήσεις που είχαν προηγηθεί της ίδρυσής του, στηρίχτηκαν στην απόφαση της ολομέλειας του ΚΚΕ «...να οργανώσει τις δυνάμεις της λαϊκής εξέγερσης για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση της Ελλάδας».
Με βάση αυτή την απόφαση, το ΚΚΕ ήρθε σε επαφή και κάλεσε όλα τα κόμματα της εποχής, να συμμετάσχουν στη συγκρότηση αντιστασιακού μετώπου.
Κανένα από τα μεγάλα κόμματα δεν δέχθηκε, θεωρώντας την κίνηση "καθαρή τρέλα"!
Στο τέλος, τα μόνα κόμματα που δέχθηκαν να συμπορευτούν με την πρόταση ήταν τα τρία μικρά κόμματα : α) Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας β) Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας και γ) Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας.( δείτε ΕΔΩ το ιδρυτικό κείμενο του ΕΑΜ ).
Στις 28 Οκτωβρίου του 1941 με εντολή του ΕΑΜ ο λαός της Αθήνας, ο οποίος ήταν και εξαθλιωμένος από την κατοχική πείνα, βγήκε στους δρόμους για να πανηγυρίσει το έπος του ελληνικού λαού στα βουνά της Αλβανίας. Ακολούθησαν απεργίες και άλλες κινητοποιήσεις που έκαναν τους κατακτητές να καταλάβουν ότι απέναντί τους πλέον είχαν ένα ξεσηκωμένο έθνος. ( Πήγή : wikipedia ).
Ο Άρης Βελουχιώτης, στη Λαμία, τον Οκτώβριο του 1944 εκφωνεί έναν ιστορικό λόγο στον οποίο αναλύει γιατί την υπόθεση της απελευθέρωσης από κάθε μορφής δυνάστες μπορούσε και έπρεπε να την πάρει στα χέρια του ο λαός. Διαβάστε την ιστορική ομιλία του ΕΔΩ
ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ.
Κορυφαία πράξη αντίστασης υπήρξε το γεγονός της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου.
Τη νύχτα της 25ης προς 26η Νοέμβρη του 1942, οι αντάρτικες δυνάμεις του ΕΛΑΣ, μαζί με δυνάμεις του ΕΔΕΣ και μια ομάδα 'Αγγλων σαμποτέρ, ανατίναξαν τη σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοπόταμου. Η επιτυχία του εγχειρήματος ήταν ως πράξη μια μεγάλη ηρωική, για τις τότε δυνάμεις του αντάρτικου, ενέργεια που φλόγισε το νου και τις καρδιές του ελληνικού λαού, δίνοντας ώθηση στην ένταση της απελευθερωτικής πάλης ( περισσότερες πληροφορίες ΕΔΩ ).
ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ
Από το κινηματογραφικό Συνεργείο του ΕΛΑΣ
Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΕΑΜ
Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ
"Η εκπαίδευση για τον θάνατο" Αντιναζιστική ιστορία από την Walt Disney για το πως γεννιέται ένας Ναζί.
ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ
" Η Αντίσταση των Ελλήνων" του Φίλιππου Μανδηλαρά είναι ένα καλογραμμένο βιβλίο που με απλό και κατανοητό τρόπο απευθύνεται σε παιδιά νηπιακής και πρώτης σχολικής ηλικίας, εισάγοντάς τα σ' αυτό το σημαντικό κεφάλαιο της νεότερης Ιστορίας μας.
